Migrena - więcej niż ból głowy. Skąd się bierze i jak ją pokonać?

Marek Skoczylas

Migrena to jedna z najczęstszych postaci bólu głowy. Występuje głównie u kobiet i ma bardzo charakterystyczny przebieg.

Zazwyczaj poprzedzona jest wystąpieniem tzw. aury. Pojawienie się migreny inicjowane jest przez wiele czynników, dlatego ich unikanie stanowi podstawową profilaktykę napadów migrenowych.

Od czego jest migrena i jakie są najskuteczniejsze domowe sposoby na migrenę?

Co to jest migrena?

Migrena to samoistny ból głowy, co oznacza, że brak jest zmian strukturalnych w mózgu, które odpowiedzialne są za występowanie dolegliwości bólowych. Jest to dolegliwość o przewlekłym charakterze, epizody bólu mogą pojawiać się przez całe życie.

Początek choroby objawia się w młodym wieku (przed 40 r. ż. ), kilkukrotnie częściej migrena występuje u kobiet.

Objawy migreny mogą wynikać z mechanizmu naczyniowego, obejmującego gwałtowny skurcz, a następnie rozszerzenie naczyń krwionośnych, co generuje pobudzenie nerwów okołonaczyniowych. Ponadto w powstawaniu bólu mogą mieć udział predyspozycje genetyczne.

Wytypowano wiele czynników, które mogą wyzwalać migreny. Oto te najistotniejsze:

- odwodnienie

- głód

- stres

- intensywny wysiłek fizyczny

- ekspozycja na intensywne zapachy, głośne dźwięki czy silne światło

- zmiany pogody

- wahania hormonalne u kobiet (w przebiegu cyklu miesięcznego, menopauzy)

- zbyt mała ilość snu

- alkohol i papierosy

Najistotniejszą grupą czynników wyzwalających migrenę są czynniki pokarmowe. Wytypowano długą listę produktów, których spożycie może przyczynić się do pojawienia się migrenowego bólu głowy. Te najważniejsze to:

- produkty zawierające kofeinę

- produkty z wysoką zawartością tyraminy (ryby marynowane i wędzone, sery długo dojrzewające i pleśniowe, wywary mięsne, dojrzałe awokado i banany, drożdże)

- produkty wysokoprzetworzone, zwłaszcza obfitujące w glutaminian sodu oraz syntetyczne barwniki i aromaty

Wszystkie wymienione czynniki działają jak iskra, która padając na podatny grunt, rozpętuje gwałtowny pożar. Dochodzi wówczas do zmian napięcia ścian naczyń krwionośnych w mózgu, jak i burzy neuroprzekaźnikowej. Aby dokładnie wytypować, jakie czynniki wyzwalają napady migrenowe, wskazane jest prowadzenie tzw. dzienniczka migrenowego.

Objawy migreny

Klasyczna migrena obejmuje aż cztery fazy:

- fazę zwiastunową (objawy prodromalne)

- aurę

- ból głowy

- objawy postdromalne

Faza zwiastunowa migreny może poprzedzać ból głowy nawet o 48 godzin. Może pojawić się ogólne pogorszenie samopoczucia, drażliwość, zaburzenia apetytu, problemy z koncentracją.

Aura to neurologiczne objawy bezpośrednio poprzedzające ból głowy i ustępujące wraz z początkiem migreny. Można tu wymienić m.in.:

- drętwienie i mrowienie palców, ust, języka

- zaburzenia widzenia, mające najczęściej charakter mroczków przed oczami

- zaburzenia mowy

- osłabienie siły mięśniowej

- przejściowy niedowład połowiczy

Aura pojawia się kilka-kilkadziesiąt minut przed wystąpieniem bólu głowy i takie zjawisko dotyczy średnio 25% osób dotkniętych migrenami. Migrena z aurą określana jest często jako migrena oczna.

Warto wspomnieć o jeszcze jednej postaci migreny, jaką jest migrena brzuszna. Wówczas klasycznym objawom migreny towarzyszy silny ból brzucha.

Właściwy atak bólu pojawia się stopniowo i równie stopniowo ustępuje. Zazwyczaj trwa kilka godzin, choć możliwe jest utrzymywanie się bólu nawet do 72 godzin. Oto cechy bólu migrenowego:

- jednostronny

- pulsujący

- o umiarkowanym lub silnym charakterze

Bólowi może towarzyszyć kilka innych objawów, w tym nudności i wymioty, nadwrażliwość na światło i hałas, a także nadwrażliwość na dotyk.

Po ustąpieniu bólu pojawia się wyczerpanie, ponadto fazie postdromalnej mogą towarzyszyć problemy z koncentracją oraz wahania nastroju.

Domowe sposoby na migrenę

Podobnie jak w przypadku każdego innego bólu głowy, w przebiegu migreny należy zadbać o odpoczynek i wyciszenie, warto najlepiej w zacienionym pomieszczeniu. Pomocne mogą być zimne okłady na czoło i skronie, a także wdychanie olejków eterycznych: lawendowego, miętowego czy z kadzidłowca.

Godna uwagi jest pasta goździkowa, którą należy aplikować na czoło podczas bólu. Do jej przyrządzenia potrzebna jest 1/4 łyżeczki sproszkowanych goździków oraz łyżeczka olejku cynamonowego.

W literaturze naukowej znaleźć można badania, które potwierdzają skuteczność kilku naturalnych substancji w profilaktyce i leczeniu bólu migrenowego. Oto kilka najciekawszych:

- stosowanie złocienia maruna w dawce 6,25 mg trzy razy dziennie przez okres 28 dni przyczyniło się do zredukowania liczby napadów migrenowych

- suplementowanie koenzymu Q10 pozwala zarówno na zmniejszenie częstotliwości napadów migrenowych (profilaktyka), jak i złagodzenie bólu migrenowego (leczenie objawowe); w badaniach klinicznych stosowano zróżnicowane dawki koenzymu Q10, od 100 do 800 mg

- suplementowanie cytrynianu magnezu w dawce 600 mg dziennie redukuje częstość występowania bólu migrenowego

- suplementowanie witaminy B2 w dawce 400 mg dziennie przez okres trzech miesięcy przyczyniło się do rzadszego występowania migren oraz złagodzenia nasilenia bólu i skrócenia czasu jego trwania

- podawanie migrenowcom wyciągu z lepiężnika różowego w dawce 50 mg dwa razy dziennie przez 3 miesiące może skrócić częstotliwość migren nawet o 60%

Warto sięgnąć ponadto po Ginkgo biloba czy imbir. Wiele mówi się także o wysokiej skuteczności akupunktury jako metody łagodzenia bólu migrenowego.

Zapraszam do obejrzenia tego odcinka: