Lot samolotem - jak się przygotować, jakie są medyczne przeciwwskazania?

Marek Skoczylas

Samolot to coraz częściej wybierany środek transportu. Jednak lotom towarzyszą wahania ciśnienia i dłuższe unieruchomienie. Pojawia się zatem oczywiste pytanie: czy każdy może zdecydować się na lot samolotem? Czy są jakieś przeciwwskazania zdrowotne dla takiej formy podróżowania?

Lot samolotem wymaga odpowiedniego przygotowania, także od strony zdrowotnej. Dotyczy to zwłaszcza osób z rozmaitymi zaburzeniami układu sercowo-naczyniowego.

W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości kardiologicznych zalecana jest konsultacja z lekarzem prowadzącym przed odbyciem lotu. Podczas lotu samolotem narażeni jesteśmy na znaczne zmiany ciśnienia oraz oddychanie powietrzem o zmniejszonej zawartości tlenu. Należy mieć także na uwadze, że dłuższe unieruchomienie w fotelu sprzyja rozwojowi incydentów zakrzepowo-zatorowych.

Bezwzględne przeciwwskazania kardiologiczne do lotu samolotem są następujące:

niekontrolowana arytmia
niewyrównana niewydolność serca
zaostrzenie choroby wieńcowej
wszczepienie bajpasów wykonane na 10-14 dni przed planowanym lotem
zawał serca przebyty 7-10 dni przed lotem

Konsultacja z lekarzem prowadzącym powinna jednoznacznie rozstrzygnąć, czy lot jest możliwy. Jeśli tak, dobrze jest mieć przy sobie kopię ostatniego badania EKG, które warto wykonać przed lotem samolotem.

W przypadku ustabilizowanego nadciśnienia brak jest wskazań do rezygnacji z lotu, natomiast nieustabilizowane nadciśnienie może być przeciwwskazaniem do podniebnej podróży. A co z rozrusznikiem serca? Po takim zabiegu można zdecydować się na lot, należy jednak bezwzględnie unikać przechodzenia przez bramki do wykrywania metalu.

Istotnym problemem zdrowotnym u pasażerów samolotów jest zakrzepica. Czynnikami ryzyka powstania zakrzepu są: dłuższe unieruchomienie, odwodnienie, mniejsza zawartość tlenu w kabinie samolotu. Dotyczy to zwłaszcza podróży trwających dłużej niż 8 godzin.

Aby zredukować ryzyko zakrzepicy, należy zadbać o nawodnienie organizmu przed lotem i w jego trakcie. Co godzinę dobrze jest wykonywać ćwiczenia nóg w pozycji siedzącej, dlatego lepiej nie trzymać bagażu podręcznego pod siedzeniem.

Zapewnieniu optymalnego krążenia sprzyjają rajstopy uciskowe. Należy unikać zakładania nogi na nogę, a także noszenia niewygodnego obuwia. Przed lotem unikajmy picia kawy oraz alkoholu.

Dobrym pomysłem jest także suplementowanie preparatów usprawniających przepływ krwi, w tym diosminy, hesperydyny, nattokinazy — taką kwestię najlepiej jest przedyskutować z lekarzem prowadzącym.

Ponieważ na znacznych wysokościach zmniejsza się zawartość tlenu w powietrzu, szczególną ostrożność powinny zachować osoby z poważną anemią, przy poziomie hemoglobiny niższym niż 7,5 mg/dl. Ponadto ryzyko niedotlenienia towarzyszy niektórym schorzeniom układu oddechowego, w tym:

przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc
rozedmie płuc
chorobom śródmiąższowym płuc
odmie opłucnowej
zespołowi bezdechu sennego
nadciśnieniu płucnemu

W przebiegu takich schorzeń lekarz prowadzący powinien zadecydować, czy lot jest możliwy i czy konieczne jest dodatkowe zabezpieczenie tlenem.

Przejdźmy zatem do ostatniej kwestii, dotyczącej podróżowania samolotem w ciąży. Latanie samolotem jest dozwolone do ukończenia 36 tygodnia ciąży pojedynczej i 32 tygodnia ciąży mnogiej.

Oczywiście możliwe jest wystąpienie rozmaitych przeciwwskazań, wykluczających podróż samolotem także na wcześniejszych etapach ciąży. Taka podróż zawsze powinna być zatem poprzedzona konsultacją z ginekologiem.

Podsumowując: osoby z rozmaitymi schorzeniami układu sercowo-naczyniowego zawsze wymagają konsultacji z lekarzem przed lotem. Takie postępowanie zalecane jest także kobietom w ciąży. Dobrze jednak, aby każdy, kto planuje podróż dłuższą niż 5 godzin, odbył konsultację lekarską, zwłaszcza przy występowaniu jakichkolwiek chorób przewlekłych czy u osób w podeszłym wieku.

Na koniec wspomnę o jeszcze jednej sytuacji, w której odradzany jest lot samolotem. Mowa o zabiegach operacyjnych. Orientacyjny czas, w jakim należy unikać podróżowania samolotem po poszczególnych zabiegach, jest następujący: