Błonnik a zdrowie jelit

Błonnik to jeden z tych składników pokarmowych, które mają największy wpływ na zdrowie jelit. Zbyt niskie spożycie włókna pokarmowego skutkuje zaburzeniami flory jelitowej, sprzyja powstawaniu zaparć, zwiększa ryzyko rozwoju raka jelita grubego.

Omawiając wpływ błonnika na jelita, należy zacząć od najbardziej oczywistej jego funkcji — a jest to wspomaganie perystaltyki jelit. Błonnik chłonie wodę, zwiększając objętość stolca. Ponadto włókno pokarmowe mechanicznie pobudza ściany jelit.

Przekłada się to na szybszy pasaż treści pokarmowej przez jelita. Oczywistą korzyścią jest zatem profilaktyka zaparć i powstających jako ich powikłanie hemoroidów.

Przyspieszony pasaż treści pokarmowej przez jelita to coś więcej niż tylko profilaktyka zaparć. Okazuje się bowiem, że przekłada się to na znacznie krótszy czas kontaktu szkodliwych, potencjalnie kancerogennych związków z błoną śluzową jelit.

Podobny efekt przynosi zwiększenie objętości stolca, gdyż warunkuje to "rozcieńczenie" szkodliwych substancji. I w ten sposób dochodzimy do niezwykle istotnej roli błonnika, jaką jest profilaktyka rozwoju raka jelita grubego. 

Co najważniejsze, w profilaktyce raka jelita grubego wykazano kluczową rolę błonnika dostarczanego z pełnych ziaren zbóż, dlatego dobrze jest codziennie sięgać po tego typu produkty.

Błonnik wykazuje bardzo pożądany wpływ na florę jelitową, dzięki czemu błonnik może być traktowany jako prebiotyk. Niektóre jego składowe mają zdolność fermentacji pod wpływem działania bakterii zasiedlających jelito grube.

Błonnik wykorzystywany jest ponadto w procesie syntezy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, takich jak:

- maślan

- propionian

- octan

Uczestniczą w tym procesie bakterie Bifidobacterium oraz Lactobacillus.

Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są wchłaniane z okrężnicy i stanowią źródło energii. Ponadto wpływają na zmianę pH w świetle jelita i ograniczają namnażanie patogennych drobnoustrojów, w tym E. coli czy Salmonella.

Ponadto wśród korzystnych właściwości krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych syntetyzowanych z błonnika można wymienić także działanie immunomodulujące i wspomagające prawidłową regenerację błony śluzowej jelit oraz syntezę śluzu błony śluzowej jelita. 

Warto wspomnieć jeszcze o działaniu błonnika na układ neuroendokrynny jelit, czyli skomplikowaną sieć neurologiczno-hormonalną. Włókno pokarmowe moduluje pracę tego układu, łagodząc dolegliwości bólowe i dyskomfort brzuszny w przebiegu zespołu jelita drażliwego.

Na koniec chciałbym jeszcze zwrócić Państwa uwagę na bardzo istotną kwestię, dotyczącą podaży płynów. Stosując dietę bogatą w błonnik czy sięgając po suplementy z błonnikiem, należy pamiętać o konieczności wypijania większych ilości wody.

W przeciwnym razie efekt będzie odwrotny do spodziewanego — pasaż treści jelitowej ulegnie spowolnieniu, pojawią się zaparcia, bóle brzucha i wzdęcia.

Oto link do opracowania naukowego:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7458778/