Błonnik - co to jest i dlaczego jest tak ważny?
Błonnik pokarmowy (włókno pokarmowe) to jeden ze składników pokarmowych, które codziennie powinniśmy dostarczyć wraz z dietą.
W czym pomaga błonnik? Znajduje on zastosowanie w profilaktyce nadwagi, zaburzeń gospodarki węglowodanowej i lipidowej, nowotworów (np. raka jelita grubego) czy zaparć.
Co to jest błonnik pokarmowy? Jest to składnik pochodzenia roślinnego, obejmujący związki węglowodanowe i niewęglowodanowe.
Do tych pierwszych zaliczamy celulozę, beta-glukany, pektyny, hemicelulozy, śluzy, gumy, fruktany i skrobię oporną. Z kolei błonnik niewęglowodanowy to m.in. lignina. Błonnik dzieli się na rozpuszczalny i nierozpuszczalny.
Błonnik rozpuszczalny, do którego zaliczamy pektyny, śluzy i gumy ulega degradacji przy udziale bakterii jelitowych i pęcznieje pod wpływem wody.
Z kolei błonnik nierozpuszczalny (celuloza, ligniny, niektóre hemicelulozy) - jak sama jego nazwa wskazuje - pozbawiony jest możliwości pęcznienia pod wpływem wody. Z odmiennym losem poszczególnych frakcji błonnika w jelitach wiążą się różne jego funkcje.
Błonnik nierozpuszczalny przyspiesza pasaż treści pokarmowej w jelitach, pobudzając mechanicznie ściany jelita.
O ile średni czas przejścia mas pokarmowych przez jelita to nawet 72 godziny, błonnik skraca ten czas do niespełna 24 godzin.
Aby uzyskać takie działanie błonnika, należy pamiętać o przyjmowaniu większych ilości płynów, w przeciwnym razie działanie włókna pokarmowego będzie odwrotne do zamierzonego.
Błonnik rozpuszczalny zmniejsza migrację wody z kału do światła jelita, ułatwiając wypróżnianie. Ponadto ogranicza wchłanianie glukozy i cholesterolu z pokarmów, normalizując poziom glikemii i parametrów lipidowych krwi.
Tym, co wyróżnia błonnik pokarmowy na tle innych substancji dostarczanych wraz z dietą, jest to, że jest on składnikiem nieprzyswajalnym, brak jest możliwości jego strawienia i wchłaniania z przewodu pokarmowego.
Mimo to włókno pokarmowe ma kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia zarówno jelit, jak i całego organizmu. Udowodnione naukowo właściwości prozdrowotne błonnika obejmują:
- profilaktykę zaparć i hemoroidów
- redukowanie ryzyka rozwoju uchyłków jelit
- redukowanie poziomu cholesterolu we krwi
- spowolnienie wchłaniania cukrów z przewodu pokarmowego, co przekłada się na profilaktykę cukrzycy i wspomaganie jej leczenia
- redukowanie ryzyka rozwoju nowotworów układu pokarmowego oraz nowotworów piersi
Dzienne spożycie błonnika powinno wynosić około 35-60 g (w zależności od źródła naukowego). Tymczasem standardowe spożycie włókna pokarmowego to zaledwie 15-20 g, czyli zdecydowanie za mało.
Konieczne jest zatem zwracanie uwagi na to, aby w każdym posiłku znalazło się naturalne źródło błonnika.
Pobierz darmowego e-booka ze zdrowymi przepisami:
Komentarze0Dodaj komentarz